Orta Doğu’daki çatışmaların daha da derinleşebileceği ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) sıkı para politikasını beklenenden daha uzun süre koruyabileceği endişeleri emtia piyasasını etkileyen en önemli faktörler oldu. Fed Lideri Jerome Powell’ın açıklamaları varlık fiyatlarını etkilerken, Powell, ekonomik büyümenin ve işgücü talebinin dayanıklılığını gösteren son bilgileri dikkatle izlediklerini, büyümenin her zaman trendin üzerinde olduğuna veya işgücü piyasasındaki sıkılığın devam ettiğine dair ek kanıtların bulunduğunu belirtti. Düşüş, para politikasının daha da sıkılaştırılmasını gerektirebilir.
Sıkılaştırmanın hızlı temposu göz önüne alındığında hala anlamlı bir sıkılaştırma olabileceğine işaret eden Powell, enflasyonu zaman içinde sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2’ye düşürecek kadar kısıtlayıcı bir politika duruşu yakalamaya ve politikayı sıkılaştırma sağlanana kadar kısıtlayıcı tutmaya kararlı olduklarını ifade etti. Enflasyonun bu hedefe doğru gittiğinden eminim.
Tahvil faizlerindeki yükselişe değinen Powell, “Tahvil faizlerinin yüksek olmasının yüksek enflasyon beklentilerinden ya da beklenen faiz artışından kaynaklanmadığına inanıyorum.” söz konusu. Powell ayrıca tahvil faizlerindeki artışın finansal koşulları sıkılaştırdığını hatırlattı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in önümüzdeki ay politika faizini değiştirmeyeceği kesinleşirken, Aralık ve Ocak toplantılarında politika faizinin sabit kalabileceği öngörüleri güçlendi. Öte yandan geçtiğimiz hafta tahvil piyasalarında satış baskısı öne çıkarken, ABD 10 yıllık tahvil faizleri geçtiğimiz hafta yüzde 5 seviyesini aşarak son 16 yılın zirvesini test etti.
Analistler, Fed’in attığı adımlara rağmen ekonomik aktivitede istenen yavaşlamanın sağlanamadığını ve enflasyon tehdidinin halen endişe kaynağı olmaya devam ettiğini, bu durumun tahvil piyasalarında satış baskısını artırdığını kaydetti. Çin hükümetinin ekonomiye rekor likidite sağlaması ve ülkede açıklanan yeterli makroekonomik bilgilerin emtia piyasasına olumlu etkisi beklenen seviyeye ulaşmadı.
Çin ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde 2022 yılının aynı dönemine göre yüzde 4,9 büyüyerek yüzde 4,5’lik beklentilerin üzerinde büyürken, ülkede sanayi üretimi yüzde 4,5, perakende satışlar ise yüzde 5,5 artarak beklentileri aştı. Eylül ayında temel alındı. Analistler, söz konusu verilere rağmen Çin ekonomisine ilişkin endişelerin varlığını sürdürdüğünü kaydetti.
Güvenli liman varlıklarına talep arttı
Geçtiğimiz hafta 1.997 dolar ile mayıs ayından bu yana en yüksek seviyesini test eden altının ons fiyatı, haftayı yüzde 2,5 artışla 1.981 dolardan tamamladı. Gümüş yüzde 2,9, platin yüzde 1,6 artarken, paladyum yüzde 4,3 azaldı. Otomobillerde kullanılan katalitik konvertörlere olan talebe ilişkin endişeler sürerken paladyum fiyatları 5. haftada da düşüşünü sürdürdü.
Güvenli liman olarak nitelendirilen altına olan talep, Fed Başkanı Jerome Powell’ın Orta Doğu’daki çatışmaların daha da yoğunlaşabileceği endişesiyle yaptığı “şahin” üslubuna rağmen güçlü seyrini sürdürdü. Analistler, küresel piyasalarda artan jeopolitik risklerin yatırımcıları temkinli davranmaya yönelttiğini, artan risk algısının güvenli liman varlıklara olan talebi desteklediğini belirtti.
Öte yandan Çin’de makroekonomik bilgilerin beklentiler doğrultusunda gelmesi de gümüşü olumlu etkileyen faktörlerden biri oldu. İsrail-Filistin çatışmasının petrol arzını etkileyebileceği endişeleri artarken Brent petrolün varil fiyatı haftayı yüzde 1,4 artışla 91,3 dolardan tamamladı.
ABD yönetimi, Venezuela hükümetinin muhalefetle 2024’te seçim yapılması konusunda anlaşmasının ardından ülkenin petrol, doğal gaz ve altın sektörlerine uyguladığı yaptırımların bir kısmını askıya aldı.
Amerikan Petrol Enstitüsü, önceki hafta ülkenin ham petrol stoklarında 4 milyon 383 bin varillik düşüş beklendiğini açıklamıştı. Piyasa beklentisi stokların 1 milyon 267 bin varil azalacağı yönündeydi. İran’ın Müslüman ülkeleri İsrail’e petrol ambargosu uygulamaya davet etmesi de Brent petrol fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu. New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğalgazın fiyatı yüzde 10,4 düştü.
Ana metallerde volatilite arttı
Küresel ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerin devam etmesiyle birlikte ana metal piyasasında dalgalanma hakim oldu. Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 0,5, çinko yüzde 0,7 ve alüminyum yüzde 0,8 değer kaybederken, kurşun yüzde 2,3, nikel ise yüzde 0,8 değer kazandı.
Dünyanın en büyük bakır üreticilerinden Rio Tinto’nun üretiminin 3. çeyrekte beklentileri aşması ve Çin ekonomisinin güçlü kalmasına ilişkin endişelerin etkisiyle bakır poundu 3,5185 ile 4 Kasım 2022’den bu yana en düşük seviyesini test etti. Bakırın geniş kullanım alanı nedeniyle piyasalardaki ekonomik aktiviteye ilişkin sinyallerin önemli olduğunu kaydeden analistler, söz konusu fiyat kaybında artan arzın önemli rol oynasa da dünya genelinde yavaşlayan ekonomik aktivitenin etkili olduğunu belirtti. Bakırda düşüş eğilimi.
Tarımsal emtia kümelenmesinde karışık bir eğilim göze çarpıyordu
Geçen hafta tarımsal emtia kümesi karışıktı.
Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören buğday, mısır ve soya fasulyesi yüzde 0,8, yüzde 0,5 ve yüzde 1,7 artarken, pirinç yüzde 0,8 azaldı.
Kakao fiyatları, küresel kakao talebinin güçlendiğine dair işaretler üzerine yükseldi. Fildişi Sahili’ndeki Profesyonel Kahve ve Kakao İhracatçıları Grubu GEPEX, üçüncü çeyrekte kakao işlemenin bir önceki yıla göre yüzde 7 artışla 183 bin 731 metrik ton olduğunu bildirdi. Bu gelişmeler kakaoya olan talebi artırdı.
Hindistan’ın iç piyasada şeker kıtlığı yaşanmayacağı yönündeki haberlerin ardından şeker fiyatları düştü. Analistler, ülkenin şeker ihracatını sürdürme yeteneğinin devam ettiğini ve bunun da şekere ilişkin endişeleri azalttığını söyledi. Geçtiğimiz hafta ABD’de faaliyet gösteren borsa Intercontinental Exchange’de işlem gören kahve yüzde 6,9, kakao yüzde 5,9 artışla haftayı tamamlarken, pamuk yüzde 4,2, şeker ise yüzde 0,7 düşüş yaşadı.
Öte yandan yeni dönemde kahve pazarında üretim açığı yaşanacağına ilişkin beklentiler fiyatlarda artışlara neden oldu. Uluslararası Kahve Örgütü (ICO), 2022/23 döneminde 7,3 milyon poşetlik üretim açığı olacağını iddia ediyor.
